Πολλά άτομα αντιλαμβάνονται ότι πάσχουν από κατάθλιψη, μολονότι κάποιοι δεν το συνειδητοποιούν. Ενδεχομένως να καταλαβαίνουν ότι αυτό που αισθάνονται δεν είναι φυσιολογικό και να μην λειτουργούν σωστά, όμως δεν μπορούν να προσδιορίσουν την αιτία. Επίσης, κάποιοι πιστεύουν ότι πιθανότατα πάσχουν από κάποια σωματική πάθηση, όπως για παράδειγμα σε περίπτωση που παρατηρούν απώλεια βάρους, ή πόνους χρόνιους χωρίς κάποια αιτιολογία.

Με την κατάθλιψη σχετίζεται ένα σύνολο συμπτωμάτων και με βάση αυτά γίνεται η διάγνωσή της από ειδικούς γιατρούς. Κύρια συμπτώματα είναι θλίψη, κακή διάθεση, έντονη απώλεια ενδιαφέροντος ή ευχαρίστησης σε διάφορες δραστηριότητες, ακόμη και σε εκείνες που συνήθως προκαλούσαν απόλαυση. Άλλα συνηθισμένα συμπτώματα είναι οι διαταραχές στην όρεξη με επακόλουθο αλλαγή στο βάρος όπως αύξηση ή μείωση βάρους. Επίσης συχνά εμφανίζονται κόπωση ή απώλεια ενέργειας, διέγερση ή επιβράδυνση των κινήσεων, αδυναμία συγκέντρωσης ή λήψης αποφάσεων, αίσθημα αναξιότητας, υπερβολικές ή αβάσιμες σκέψεις ενοχής. Επαναλαμβανόμενες σκέψεις θανάτου και αυτοκτονικές τάσεις είναι συνήθεις, και μερικές φορές
εξελίσσονται σε σχεδιασμό αυτοκτονίας. Ένα επεισόδιο κατάθλιψης συντρέχει όταν το άτομο συγκεντρώνει αρκετά από τα παραπάνω συμπτώματα με μεγάλη ένταση και επίμονη διάρκεια. Όσο περνάει ο χρόνος τα συμπτώματα εντείνονται και η ζωή του ατόμου αλλάζει. Όταν κάτι παρόμοιο συμβαίνει θα πρέπει να ζητάμε τη βοήθεια του ειδικού γιατρού νωρίς. Ο ειδικός γιατρός είναι αυτός που θα κάνει τη διάγνωση και θα βοηθήσει στην αντιμετώπιση της κατάστασης.

Η Κατάθλιψη μπορεί να διακρίνεται σε:

Σοβαρή κατάθλιψη – τα άτομα συγκεντρώνουν τα περισσότερα εκ των 9 συμπτωμάτων που αναφέρονται παραπάνω ή και όλα. Έτσι επηρεάζεται σοβαρά η καθημερινή ζωή τους.

Μέτρια κατάθλιψη – τα άτομα συγκεντρώνουν περισσότερα από 5 εκ των προαναφερόμενων συμπτωμάτων, τα οποία είναι απαραίτητα για να διαγνωσθεί κατάθλιψη. Ενώ η σοβαρότητα των συμπτωμάτων καθώς και η επιρροή τους στον καθημερινό τρόπο ζωής κυμαίνεται μεταξύ ήπιων και σοβαρών.

Ήπια κατάθλιψη – τα άτομα συγκεντρώνουν 5 – 6 από τα συμπτώματα που αναφέρονται παραπάνω, ενώ στον καθημερινό τρόπο ζωής τους τα άτομα παρουσιάζουν ήπια ανεπάρκεια.

Κάτω του ορίου κατάθλιψη – τα άτομα συγκεντρώνουν λιγότερα των 5 συμπτωμάτων. Στην πραγματικότητα δεν πρόκειται για κατάθλιψη, όμως τα συμπτώματα είναι ενοχλητικά και προκαλούν ανησυχία. Σε περίπτωση που επιμείνουν για περισσότερο από δύο χρόνια ονομάζεται συνήθως δυσθυμία.